How-to: Distributieriem 80/90 (en algemene uitleg)

[Y0®iZz]

Waarom vervangen? Een distributieriem vervang je bij een motor (bij de audi 80/90 houden we voor het gemak 80.000 aan of ongeveer of 5 jaar) om te voorkomen dat hij door slijtage springt. Bij andere modellen kan dat oplopen tot eens in de 180.000 km (bij diesels). Gebeurt dat springen, dan heb je motorschade. Dat wil je niet. Koop je dus een auto waarvan de onderhoudshistorie onbekend is, dan is het raadzaam om dit altijd preventief te doen!

Ik behandel hier het verhaal voor zover mijn kennis reikt. Zelf heb ik het alleen bij 5-cilinders gedaan, maar ook bij andere motoren gezien. Wil je dus een andere motor dan een 5 cilinder doen, dan loopt het iets anders. Het principe echter blijft gelijk. Daarmee moet je het zelf ook uit kunnen vinden.

Laat ik eerst het principe van een motor, en specifiek de functie van de distributieriem daarin, uitleggen.

Een motor bestaat uit twee belangrijke bewegende assen. Dit zijn de krukas (crankshaft in het engels) waarlangs de zuigers op en neer in het onderblok bewegen, en de nokkenas, die bovenin zit, waarlangs de kleppen op en neer bewegen. Door deze kleppen wordt een explosief mengsel van zuurstof en benzine de cilinders in gespoten, dat vervolgens door een vonk van de bougie ontvlamt, door de explosie de zuiger naar beneden drukt en op deze manier beweegt de krukas rond. Kort uitgelegd, vrij simpel principe.

Nu hebben we deze twee assen. Als je een 20 klepper hebt, heb je een dubbele nokkenas maar die zijn meestal door een interne ketting verbonden dus je houdt nog altijd één rad waarom de distributieriem zit. Sommige modellen hebben een dubbel nokkenastandwiel, dan geldt nog altijd hezelfde principe. Een V6 of V8 heeft ook twee nokkenastandwielen.

De distributieriem is het verbindende element tussen de nokkenas en de krukas. Normaal drijft de distributieriem ook nog de waterpomp aan. Waterpomp klinkt fancy en geavanceerd, maar in feite is het gewoon een tandwiel aan de ene kant met schoepen aan de andere kant die ronddraaien op het moment dat de riem gaat draaien (zie foto).

De kleppen moeten op het juiste moment open gaan, en de cilinders moeten dan op de goede stand staan. Dit betekent, dat beide assen gelijk moeten staan. Dit heet ook wel 'op tijd' staan. Het is dus noodzaak, dat wanneer de distributieriem vervangen wordt, de beide assen exact zo met elkaar in verbinding staan, dat de kleppen en cilinders in harmonie bewegen.

Het is in feite een heel eenvoudig klusje. Klinkt erg ingewikkeld, een garage zal het je zeker afraden om te doen, maar met wat gezond verstand en gebruik van logica kom je een heel eind. Hopelijk is de uitleg hier dan de laatste missing link om het af te maken, mocht je ergens vast lopen. Bij mij is het ook in een keer goed gegaan

De distributieriem is een riem met tanden erop. Deze tanden moeten precies zo terug gezet worden, als ze erop zaten. Kortom, de krukas (die eindigt in de poelie waarover de distributieriem loopt, over deze poelie loopt trouwens ook de dynamoriem, servo (stuurbekrachtiging)riem en als je het hebt ook aircoriem) en de nokkenas (die eindigt in een tandwiel bovenaan de motor, zie afbeelding) moeten precies goed verbonden worden. Ze mogen niet verkeerd staan ten opzichte van elkaar.

Benodigdheden:
- 1 distributieriem
- 1 waterpomp
- 1 looprol (vaak ook spanrol genoemd)
- goed gereedschap
- wat logica
- Eventueel ook nieuwe dynamoriem, servoriem en/of aircoriem
De looprol, dynamoriem, servoriem, aircoriem en/of waterpomp hoef je niet per sé te vervangen. Toch is het erg aan te raden om het nu te doen. Je hebt de boel nu toch uit mekaar, en het kost maar een paar tientjes!

Begin met het vrijmaken van je distributieruimte. Bij audi zit die (vrijwel) altijd aan de voorkant. Bij een aantal motoren moet je bumper eraf, bij een aantal 4cilinders kan het soms ook zonder de bumper weg te halen. Er zit een beschermkap over. Haal die eraf. Voor de duidelijkheid, bumpers kun je ook makkelijk losmaken. Ze zitten in de wielkasten vastgeschroefd, en achter de mistlichten. Heb je geen mistlichten, dan achter de kunststof roosters die je er dan uit kunt halen. Zitten ze daar niet, post je model en het is vast terug te vinden. We zijn erg behulpzaam hier.

Je hebt nu de voorkant van de motor vrij gemaakt. De kap heb je van de distrubutie af gehaald. Je ziet nu de riem lopen. Het is in feite een kwestie van hem precies zo terug zetten, als hij erop zat. Niet meer en niet minder.

Om de goede stand duidelijk te maken, is er in het nokkenastandwiel één driehoekje gemaakt, in een tandje. Dit tandje moet precies gelijk staan met een merkteken op je motorkop (of op de beschermplaat die achter het tandwiel zit). Als je even goed zoekt kun je die goed zien. Vind je geen merkteken, dan kun je dat ook zelf zetten. Op de krukaspoelie beneden aan je motor zit ook een merkteken. Dit is bijvoorbeeld een uitstekend deel dat met een achterliggend merkteken verbonden kan worden, of een puntje dat met een puntje erachter gelijk moet staan. Zometeen meer over merktekens.

Wanneer je een dop op de krukaspoelie zet, kun je hem een kant op ( tegen de klok in iirc) ronddraaien. Dat is wat er in feite continu in je motor gebeurt, alleen dan wat sneller. Je ziet zo beide merktekens ronddraaien en uiteindelijk weer op hetzelfde punt terug komen. Je merkt op een bepaald punt meer weerstand, dat is de compressie. Gewoon doordraaien en op een gegeven moment schiet hij weer verder. Ik heb bij mijn auto zelf voor de zekerheid een tweede merkteken gezet, zie foto, op het nokkenastandwiel (ook op de krukas maar daar heb ik geen foto van).

Zorg dat allebei de merktekens overeenkomstig met hun achterliggende markering staan. Haal de riem eraf. Je kunt ook het nokkenastandwiel los maken; deze kan door middel van een spie in het midden alleen maar op één bepaalde (de goede) manier terug geplaatst worden. Zo kun je de riem makkelijker los maken. Het is aan te raden om de riem er pas af te halen, als je de centrale bout in de krukaspoelie verwijderd hebt; je hebt nu namelijk nog iets om de krukaspoelie tegen te houden

(dank aan ACOQ) toevoeginkje: De krukaspoelie moet ook verwijderd worden. Dit kan met de genoemde centrale bout. Zit echter vreselijk vast, aanhaalmoment is 450Nm! De kleine imbusboutjes kun je laten zitten, die zijn enkel om het tandwiel in de poelie vast te houden. Ik heb dit zelf met zwaar tractorgereedschap gedaan, dat was het geluk van het klussen in een loods waar tractoren onderhouden worden, gewoon een genadeloos wrede luchthamer erop gezet en die steeds harder zetten tot ie los ging.
Hier moet je even doorbijten.

Er zit ook nog een beschermkap achter de tandwielen. Die moet je ook losmaken om bij de waterpomp te komen. Wijst zich vanzelf.

Haal de looprol eraf (dat ronde ding halverwege), als je die vervangt. Schroefje erbovenop eraf, beetje wrikken (even doorbijten, is echt even wrikken), nieuwe erop en schroefje aandraaien.

Haal de waterpomp los. Er zit natuurlijk koelvloeistof achter. Je ziet dan een gat (zoals op de foto). Schroef de nieuwe pomp erin.

Je bent nu al een heel eind. Schroef de beschermplaten aan de achterkant weer terug. Zorg dat je alle schroefjes terug zet

Nu is het zaak om de riem op de goede manier terug te zetten. Hij hoort strak te zitten, en het is dus even lastig om hem goed erop te leggen. Zorg dat beide tandwielen op tijd staan. Leg nu de riem erop. Controleer of het nog altijd op tijd staat. Als de merktekens nog altijd overeen komen, zet een dop op de krukaspoelie en draai hem een rondje. Gaat het goed? Verspringt hij niet? Staan de merktekens na een rondje nog altijd goed? Je riem ligt er goed op. Start je motor eens. Alles goed? Je kunt nu beginnen met het terugschroeven van de beschermkap en bumper. Start hij niet? Nu ben je verder van huis. Hier gaan we liever niet van uit.

Gefeliciteerd, je hebt zojuist een aantal honderd euro garagekosten bespaard.

Deze how-to is een leidraad voor het vervangen van je distributieriem. Het is niet mij beroep en dit is uit hobbymatig klussen voortgekomen. De volgorden zijn dus niet per definitie de correcte; het is wel zo dat het bij mij werkte. Gebruik altijd in eerste instantie je eigen verstand, als je iets onlogisch leest stel dan voor de zekerheid een vraag erover.

Erg handig als laatste tip: Zoek een garagehandboek. Voor een euro of 10 á 20 heb je er vaak al een. Hierin staat precies in welke volgorde je welk onderdeel moet uitbouwen. Ook de aandraaimomenten staan erin, hoewel ik de schroeven zelf niet op bepaalde kracht heb aangedraaid maar gewoon zodanig dat het goed vast zit maar toch nog los te maken is ooit. Met zo'n handboek kun je eigenlijk niet meer fout lopen.

Succes!

[Saurus]

Goed bezig Yorizz! De laatste tijd veel nuttige garagescenes. Ook deze is weer netjes en helder in elkaar gesleuteld. Kon je niet slapen vannacht?

[ACOQ]

Mooie beschrijving Joris. Heb het recentelijk ook gedaan. Moeilijkste gedeelte is de bumper er weer goed op krijgen naar mijn mening .

Hoop dat je het niet erg vind dat ik een paar aanvullingen geef. De bijgevoegde beschrijving is in het Duits, jouw Nederlandse beschrijving is dus iets begrijpelijker .

Als de krukaspulli op tijd staat, is op het vliegwiel ook een merkteken zichtbaar, een 0 met een streepje. Soms ook zonder streepje, dan moet de markering over het midden van de 0 lopen. Deze markering kan ook gebruikt worden om de boel op tijd te zetten (zie ook bijgevoegde beschrijving).
Bij verwijdering van de verdeelkap wordt nu ook zichtbaar dat het midden van de "elektrode" van de rotor ook op een markering staat. Deze markering zit op de rand van de verdeler.

De krukaspulli moet ook verwijderd worden. Dit kan met de genoemde centrale bout. Zit echter vreselijk vast, aanhaalmoment is 450Nm! In de beschrijving worden ook de 4 inbusbouten van de krukaspulli los gehaald. Niet nodig, alleen maar extra werk!

De omlooprol kan ook met een M10 draadstang, een moer en iets van gewicht losgehaald worden. Zie hiervoor de bijgevoegde beschrijving.

Duitse beschrijving/aanvulling

Zie hier mijn slachtoffer. Was hard nodig, riem had een vrije slag van maar liefst 6 cm.....

[a4drieliter]

Mooie klus. Goed verslag!

[Y0®iZz]

Goed bezig Yorizz! De laatste tijd veel nuttige garagescenes. Ook deze is weer netjes en helder in elkaar gesleuteld. Kon je niet slapen vannacht?

Klopt... Kon idd niet slapen. Ben aan het bedenken wat ik als volgende kan gaan schrijven... Tijd om de A4 eens uit mekaar te halen om te zien hoe dat allemaal functioneert .

Oja, vraagje. Op het moment dat de auto in de versnelling staat, staat de motor direct verbonden met de wielen. Logischerwijs zou de krukas dus moeten blokkeren als de auto in de versnelling staat, zodat je de centrale bout van de krukaspoelie makkelijker los moet kunnen krijgen doordat ie vast staat? Of redeneer ik nu fout?

@ACOQ, die is heel duidelijk in het duits. Goeie toevoeging!

[MikeV]

waarom demonteren jullie het nokkenastandwiel, is helemaal niet nodig voor riemwissel... je spant hem toch op met de spanrol uiteindelijk...

[ACOQ]

De kap erachter moet weg om bij bepaalde bouten te komen en de waterpomp te kunnen vervangen. Staat ook in verslag .

[ACOQ]

Spannen gebeurd met de waterpomp overigens.
Nog een voordeel hiervan is dat je de nokkenaskeerring kunt controleren op lekkage.

[a4drieliter]

Klopt... Kon idd niet slapen. Ben aan het bedenken wat ik als volgende kan gaan schrijven... Tijd om de A4 eens uit mekaar te halen om te zien hoe dat allemaal functioneert .

Oja, vraagje. Op het moment dat de auto in de versnelling staat, staat de motor direct verbonden met de wielen. Logischerwijs zou de krukas dus moeten blokkeren als de auto in de versnelling staat, zodat je de centrale bout van de krukaspoelie makkelijker los moet kunnen krijgen doordat ie vast staat? Of redeneer ik nu fout?

@ACOQ, die is heel duidelijk in het duits. Goeie toevoeging!

Goeie redenatie. Heb je een luchthamer? Wil het heel goed mee.

[stragenmitsuko]

Enkele opmerkingen als je het niet erg vind

Je mag nooit het merkteken op de krukaspoelie gebruiken .
Dat is indicatief .
Het merkteken op het vliegwiel is het enige juiste .

Ook dat driehoekje op je nokkenaspoelie vind ik raar .
Het juiste merkteken is normaal een putje aan de achterzijde van de poelie , en die moet in het
verlengde liggen van de kleppendekselpakking .

De waterpomp vervangen ze idd in de garages .
Dat is zeker niet noodzakelijk .
Pompen gaan gauw twee tot drie distributieriemen mee .

Pat

[al_bundy]

Pas geleden nog bij m'n 5E de riemen e.d. vervangen. De krukasbout losmaken is opzich gemakkelijk. Zo doe ik het altijd:

- auto in z'n vrij
- normale ratel op krukas zetten en een schroevendraaier (formaatje "heb ik jou daar") in het onderste gat van de versnellingsbak steken, op de plek van het vliegwiel. Op een gegeven moment kun je de schroevendraaier er helemaal insteken en dit zal het vliegwiel blokkeren. (dit is trouwens aan de achterkant v.h. wiel, dus niet aan de kant v.d koppelingsplaat).
- Nu kun je de bout losdraaien. Mijn recept is een T sleutel met aan beide kanten een stuk pijp. De pijp van zo'n gammele gamma krik werkt perfect. Evt het middenpunt ondersteunen met een krik of as steun. Aan de ene kant de voet erop en aan de andere kant trekken. De bout gaat zo erg gemakkelijk los. Dit is trouwens ook handig voor de bouten/moeren bij de homokineet.
- de bout nog niet helemaal los draaien, eerst de schroevendraaier eruit en dan het vliegwiel op tijdmarkering zetten. Dan pas de bout losdraaien. Het is wel handig om de motor te draaien in de richting zoals deze normaal draait.
- Bout terug zetten zoals deze eruit is gekomen.

Het is trouwens een lekker grote bout


Nog een aanvulling:
- maak de krukasbout schoon en doe er een beetje borgmiddel op. Trek daarna de bout met het juiste moment aan.
- zet waterpomp vast met wat vaseline op de afdicht rubber. Deze kun je dan iets gemakkelijker bewegen tijdens het afstellen van de riemspanning.
- spanning van de riem moet ook goed zijn. Normaal moet je deze tussen de nokkenas en waterpomp afstellen zodat je met je duim en wijsvinger de riem nog 90grd kunt draaien. Afstellen door de waterpomp te verdraaien.


@Pat, normaal gaan de waterpompen best lang mee ja, mits de riem de juiste spanning heeft
Ook zit er nog een merkteken op het krukaspoelie, deze moet samenvallen met een uitstekend stukje op de oliepomp. Maar die op het vliegwiel is wel de meest betrouwbare.

[Y0®iZz]

Als je het vliegwiel tegenkomt bij een distriwissel ben je niet helemaal goed bezig

[n0c3r]

wel als je een V5 oid hebt...

[Woutertje]

Wil zelf gaan proberen de distr. riem te vervangen met behulp van dit topic. Is er een manier om de krukaspoelie los te krijgen met normaal gereedschap? Ik heb slechts een standaard (grote) dopsleutelset en geen luchthamer.
Ik heb een 1.8 met SF motor (88pk). Is dit de correcte distr. riemset?:

http://www.mister-auto.nl/fl/tandrie...1113_g307.html
Klopt dat? Slechts 20,96 euro?!!?

Alvast bedankt voor de hulp!

[theeuwke]

Die van een 4-cilinder is eenvoudiger (en eenvoudiger te vervangen) (overigens; dit is alleen een riem en looprol, geen waterpomp) en komt veel meer voor. Al zou ik wel voor een gates exemplaar gaan.

[Woutertje]

@theeuwke: waterpomp komt er ook bij. Ik weet niet wanneer de riem voor het laatst vervangen is, dus voor de zekerheid ga ik hem zelf proberen te vervangen. Voor de 4 cilinder hoef ik niets te verwijderen (bumper ed?). En de krukaspoelie is net zo strak als bij een 5 cilinder? Gaat niet lukken met standaardgereedschap?

[theeuwke]

@theeuwke: waterpomp komt er ook bij. Ik weet niet wanneer de riem voor het laatst vervangen is, dus voor de zekerheid ga ik hem zelf proberen te vervangen. Voor de 4 cilinder hoef ik niets te verwijderen (bumper ed?). En de krukaspoelie is net zo strak als bij een 5 cilinder? Gaat niet lukken met standaardgereedschap?

Voor een 4 cilinder heb je geen bijzonder gereedschap nodig. Hooguit iets om de spanner/looprol te spannen.
Als je een B3 hebt hoeft de bumper er zeker niet af, er is plek genoeg. Even uit mijn hoofd, er hoeft maar 1 poelie af (dacht idd krukas) en die zit met 4 imbussen vast.

zie hier; precies dezelfde procedure:
http://www.autoschrauber.de/content/...-VW-Passat.php

[Woutertje]

Distributieriem is vervangen! Een van de poelies zat echter vast met een boutje met doorgedraaide inbus... Dat was even een lastig stukje, maar verder ging het prima! Ook waterpomp gedaan. Onderste poelie (inspuiting) stond niet meteen goed op tijd, maar dat was snel aangepast...
Had nog even een probleem met de verwarming, die deed het niet na vervanging, bleek na lang zoeken dat ik gewoonweg te weinig koelvloeistof had toegevoegd... Dus bijgevuld en verwarming deed het weer...
Thanx allemaal voor de hulp!

[frankv46]

Ik ben bezig met het vervangen van de distributieriem, nu wordt het donker dus morgen verder... (ja ik doe het buiten )
De krukasbout, zit daar normale draad op ? Oftewel linksom draaien om los te halen ? Heb de luchtsleutel er namelijk al even opgehad maar geen beweging in te krijgen...(8 bar)

Iemand nog geweldige ideeen om deze los te kijgen ? Heb 'm net wel nat gesproten met WD40.
En hoeveel spanning moet ik op de riem zetten ? Heb geen meter oid... Wel een rolmaat, gezond verstand en evt. een schuifmaat.

Verder topuitleg !!